Hoe kunnen we wereldwijd de agrarische sector in de volle breedte verduurzamen? Dat er stappen gezet moeten worden, is inmiddels overal wel doorgedrongen. Tegelijkertijd groeit de wereldbevolking en is er meer voedsel nodig dan ooit. Actuele crises maken dat vraagstuk nog urgenter. Verduurzaming van de hightech landbouw/tuinbouw in de volle breedte is daarom noodzakelijk. Marc van Oers van Van Iperen International en Dick Breugem en Erik Noordam van Van Iperen vertellen over het duurzaam produceren van vloeibare meststoffen.
Marc: “Voorheen waren de meeste boerderijen gemengde bedrijven. Wat akkerbouw, een kleine veestapel en soms ook nog wat fruit. De mest van het vee werd op het eigen bedrijf gebruikt. Daarmee was de stikstofkringloop op het bedrijf gesloten en in evenwicht. Na de Tweede Wereldoorlog zijn agrarische bedrijven zich steeds meer gaan specialiseren om de almaar groeiende wereldbevolking te kunnen voeden. Dat heeft erin geresulteerd dat de veehouderij nu te maken heeft met een enorm mestoverschot, en de tuin- en akkerbouw gebruik moeten maken van grote hoeveelheden kunstmest. Het gebruik van kunstmest is verre van duurzaam, want het kost enorm veel fossiele brandstof en CO2 om het te produceren.
Enkele jaren geleden kreeg Van Iperen International van het Amerikaanse PureGreen Agriculture een organisch nitraat aangeboden. Dat leek veelbelovend, maar het zat vol met natrium en chloor, waardoor het voor de tuinbouw onbruikbaar was. Het contact bracht echter wel het denken op gang, bijvoorbeeld over de vraag of het mogelijk was om de ammonium in dierlijke mest om te zetten naar nitraat. Marc: “De vraag kwam eigenlijk hierop neer: ‘Kun je de intensieve veehouderij opnieuw koppelen aan de tuinbouw, zodat er weer sprake is van een kringloop?’”
In de gesprekken met PureGreen Agriculture bleek dat zij technische ideeen hadden die een antwoord waren op dit vraagstuk. Dat is verder ontwikkelend naar wat nu het GreenSwitch® project is.
Dick: Bij de traditionele productie van stikstofmeststoffen is veel energie nodig, hierbij komt ook CO2 vrij. Van diverse klanten kregen we de vraag wat wij konden betekenen bij de verduurzaming van de productie van meststoffen. Het bedrijf Hoogeveen Plants in Hazerswoude heeft zichzelf een aantal uitdagende doelen opgelegd, waaronder ook het duurzaam produceren van meststoffen. Hoogeveen wil in 2025 beduidend minder meststoffen gebruiken en die meststoffen moeten dan op natuurlijke wijze zijn geproduceerd. Die uitdaging kwam dus bij ons op het bord te liggen.”
Erik: “Al eerder deed Hoogeveen proeven met het gebruik van dierlijke mest. Dat mislukte echter. Sinds september vorig jaar zijn ze een nieuwe proef gestart, nu met het door Van Iperen geproduceerde Greenswitch: een heldere, vloeibare kalisalpeter, geproduceerd uit dierlijke mest.” Dick: Een belangrijk voordeel is dat GreenSwitch een stabiele stikstof bevat, dus geen verrassingen met het vrijkomen hiervan. “Naast Hoogeveen is ook Bunnik Plants in Bleiswijk met Greenswitch gaan werken.”
De kalisalpeter is geproduceerd in de biogasvergister in Hardenberg. Het bleek mogelijk om uit vloeibaar digestaat, het restproduct dat overblijft bij mestvergisting, nitraatmeststoffen te vervaardigen. Marc: “Kort gezegd gaat dat als volgt: uit de drijfmest wordt ammonium gestript, waarna bacteriën het ammonium omzetten in een nitraatoplossing. Die nitraatoplossing wordt daarna verder geconcentreerd tot een eindproduct. Op dit moment gaat dat om vloeibare kalisalpeter. Uiteindelijk is het de bedoeling om meerdere enkelvoudige meststoffen op deze manier te gaan produceren. Maar dat vraagt nog tijd en verder onderzoek.”
Bijzonder aan de methode is dat de productie min of meer CO2 neutraal is. Marc: “Met dit concept bieden we voor de rundveehouderij een duurzame oplossing voor het mestoverschot, terwijl de CO2 footprint van de akkerbouw en de tuinbouw drastisch omlaaggaat. Een bijkomend voordeel is dat de biogasvergister hiermee veel rendabeler is geworden. Uiteindelijk willen we een modulair systeem maken, dat we waar ook in de wereld uit kunnen rollen. Want overal waar intensieve veeteelt plaatsvindt, is er een stikstofprobleem. Met Greenswitch gaan we op termijn een flink deel van dit probleem duurzaam oplossen.”
Het GreenSwitch project is mede mogelijk gemaakt met subsidie van het Ministerie van Economisch Zaken en Klimaat
Kennis & Nieuws
Nederlandse telers zijn wereldkampioen tuinbouw en daar mogen we best trots op zijn. Bij Van Iperen zijn ze er ook trots op dat zij de Nederlandse kampioenen mogen ondersteunen bij hun teelt. Als groeispecialist levert het bedrijf niet alleen de producten die nodig zijn om een gezond gewas te telen, ook krijgen telers advies om dat zo efficiënt en duurzaam mogelijk te doen. Een team van enthousiaste en vakkundige mannen en vrouwen is hiervoor verantwoordelijk. Maak kennis met vier van hen.
Om een topprestatie te kunnen leveren moet alles kloppen. Als Kjeld Nuis een wereldrecord op de 1.500 meter schaatst (in 1.40,17 dat is bijna 55 km per uur!) moet alles 100 procent zijn. Zijn lichaam, zijn wil om te winnen, zijn materiaal, het ijs, de luchtdruk en nog veel meer. Diezelfde hoge eisen zien we ook in de kas van Agro Care in Rilland waar ze, in het kader van het project ‘100% Groen Geteeld’, met biologie en groene middelen tomaten telen. “Het is topsport; de grenzen opzoeken en ze telkens weer verleggen.
